Tratamenduaren emaitza haustura-blokearen birposizionamendu anatomikoaren, hausturaren finkapen sendoaren, ehun bigunen estaldura ona mantentzearen eta ariketa funtzional goiztiarraren araberakoa da.
Anatomia
Thehumero distalazutabe medial batean eta zutabe lateral batean banatzen da (1. irudia).
1. irudia Humero distalak zutabe medial eta lateral batez osatuta dago
Medial zutabeak humeroaren epifisiaren medial zatia, humeroaren epikondilo mediala eta humeroaren kondilo mediala hartzen ditu barne, humeroaren irristagailua barne.
Humeroaren epifisiaren alboko zatia, humeroaren kanpoko epikondiloa eta humeroaren kanpoko kondiloa, humeroaren tuberositatea barne, hartzen dituen alboko zutabea.
Bi alboko zutabeen artean aurreko koronoide hobia eta atzeko humero hobia daude.
Lesio-mekanismoa
Humeroaren suprakondileo-hausturak gehienetan leku altuetatik erortzean gertatzen dira.
Paziente gazteagoek energia handiko lesio bortitzen ondorioz gertatzen dira gehienetan artikulazio barruko hausturak, baina paziente zaharragoek osteoporosiaren ondorioz energia txikiagoko lesio bortitzen ondorioz izan ditzakete artikulazio barruko hausturak.
Idazketa
(a) Kondilo gaineko hausturak, kondilo arteko hausturak eta kondilo arteko hausturak daude.
(b) Humeroaren suprakondileo-hausturak: haustura-gunea belatzaren hondoaren gainean dago.
(c) Humeral kondilarraren haustura: haustura-gunea belatzaren hondoan dago.
(d) Humeroaren kondilo arteko haustura: haustura-gunea humeroaren bi kondilo distalen artean dago.
2. irudia AO idazketa
AO humero-hausturaren tipifikazioa (2. irudia)
A mota: artikulazioz kanpoko hausturak.
B mota: artikulazio-gainazala inplikatzen duen haustura (zutabe bakarreko haustura).
C mota: humero distalaren gainazal artikularra humero-zurtoinetik erabat bereiztea (bi zutabe-haustura).
Mota bakoitza 3 azpimotatan banatzen da, hausturaren zatiketa-mailaren arabera (1 ~ 3 azpimota, zatiketa-maila gero eta handiagoa ordena horretan).
3. irudia Riseborough-Radin idazketa
Humeroaren kondilo arteko hausturen Riseborough-Radin tipifikazioa (mota guztiek humeroaren zati suprakondilarra barne hartzen dute)
I mota: humeroaren tuberositatearen eta astragaloaren arteko desplazamendurik gabeko haustura.
II mota: humeroaren kondilo arteko haustura, kondiloaren haustura-masaren desplazamenduarekin, errotazio-deformaziorik gabe.
III mota: humeroaren kondilo arteko haustura, kondiloaren haustura-zatiaren desplazamenduarekin eta errotazio-deformazioarekin.
IV mota: kondilo baten edo bien gainazal artikularraren haustura larria eta konminutiboa (3. irudia).
4. irudia I motako humero-tuberositatearen haustura
5. irudia Humeral tuberositatearen hausturaren estadifikazioa
Humeroaren tuberositatearen haustura: humero distalaren zizailadura-lesioa
I. mota: humeroaren tuberositate osoaren haustura, humeroaren astragaloaren alboko ertza barne (Hahn-Steinthal haustura) (4. irudia).
II mota: humeroaren tuberositate artikularraren kartilagoaren haustura subkondrala (Kocher-Lorenz haustura).
III mota: humeroaren tuberositatearen haustura konminutua (5. irudia).
Tratamendu ez-kirurgikoa
Humeru distaleko hausturetarako tratamendu ez-kirurgikoek zeregin mugatua dute. Tratamendu ez-kirurgikoaren helburua hau da: artikulazioen mugimendu goiztiarra artikulazioen zurruntasuna saihesteko; adineko pazienteak, gehienetan gaixotasun konposatu anitz dituztenak, ukondo-artikulazioa 60°-ko flexioan ferula batekin tratatu behar dira 2-3 astez, eta ondoren jarduera arina egin.
Tratamendu kirurgikoa
Tratamenduaren helburua artikulazioaren mugimendu-eremu funtzional minik gabe berreskuratzea da (ukondoaren luzapena 30°, ukondoaren flexioa 130°, aurreko eta atzeko errotazioa 50°); hausturaren barne-finkapen sendo eta egonkorrak ukondo-ariketa funtzionalak hasteko aukera ematen du larruazaleko zauria sendatu ondoren; humero distalaren plaka bikoitzeko finkapenak honako hauek barne hartzen ditu: plaka bikoitzeko finkapen lateral mediala eta atzekoa, edomediala eta lateralaplaka bikoitzaren finkapena.
Metodo kirurgikoa
(a) Pazientea alboko posizio gorantz jartzen da, gorputz-adar kaltetuaren azpian estalki bat jarrita.
Erradial eta mediano nerbioen identifikazioa eta babesa ebakuntzan zehar.
Ukondoaren atzeko aldea luzatu daiteke kirurgia bidez: kubito-osteotomia edo trizepsaren atzerakada artikulazio-haustura sakonak agerian uzteko.
Kubito-belatzaren osteotomia: esposizio egokia, batez ere artikulazio-gainazaleko haustura konminutuetarako. Hala ere, haustura-ez-sindikatua maiz gertatzen da osteotomia gunean. Haustura-ez-sindikatuaren tasa nabarmen murriztu da kubito-belatzaren osteotomia hobetuarekin (arrain-hezurrezko osteotomia) eta transtentsio-banda alanbre edo plaka bidezko finkapenarekin.
Trizepsaren atzera-esposizioa humero distaleko hirukoitz bloke-hausturetan aplika daiteke artikulazioaren zatiketarekin, eta humeroaren irristatzearen esposizio zabalduak cubitoko punta moztu eta agerian utzi dezake 1 cm inguru.
Bi plakak ortogonalki edo paraleloan jar daitezkeela ikusi da, plakak jarri behar diren haustura motaren arabera.
Artikulazio-gainazaleko hausturak artikulazio-gainazal lau batera leheneratu eta humero-zurtoinari finkatu behar zaizkio.
6. irudia Ukondo-hausturaren barne-finkapen postoperatorioa
Haustura-blokearen behin-behineko finkapena K hari bat aplikatuz egin zen, eta ondoren, 3,5 mm-ko potentzia-konpresio plaka moztu zen humero distalaren alboko zutabearen atzean zegoen formaren arabera, eta 3,5 mm-ko berreraikuntza-plaka erdiko zutabearen formara moztu zen, plakaren bi aldeak hezur-gainazalera egokitu zitezen (moldaketa-plaka aurreratu berriak prozesua sinplifikatu zezakeen) (6. irudia).
Kontuz ibili artikulazio-azalerako haustura-zatiak ez finkatzeko hari osoko kortex-torlojuekin, medialki aldetik alboko aldera presioa eginez.
Epifisi-humero mila migrazio gunea garrantzitsua da hausturaren ez-sindikazioa saihesteko.
hezur-akatsaren gunean hezur-txertaketa ematea, konpresio-haustura-akatsa betetzeko iliako hezur esponjosoa txertatzea: erdiko zutabea, artikulazio-gainazala eta alboko zutabea, periostio osorik eta epifisian konpresio-hezur akatsa dituen alboan hezur esponjosoa txertatzea.
Gogoratu finkapen puntu nagusiak.
Haustura distalaren zatiaren finkapena ahalik eta gehienekintorlojuakahalik eta gehien.
Ahalik eta haustura-zati zatikatu gehien finkatzea, medialki eta alboetara gurutzatzen diren torlojuekin.
Altzairuzko plakak humero distalaren alde medial eta alboetan jarri behar dira.
Tratamendu aukerak: Ukondo osoko artroplastia
Haustura larriak edo osteoporosia dituzten pazienteen kasuan, ukondo-artroplastia osoak ukondo-artikulazioaren mugimendua eta eskuaren funtzioa berreskura ditzake eskakizun gutxiagoko pazienteen kasuan; kirurgia-teknika antzekoa da ukondo-artikulazioaren aldaketa degeneratiboetarako artroplastia osoaren kasuan.
(1) zurtoin luzeko protesi baten aplikazioa haustura proximalaren hedapena saihesteko.
(2) Ebakuntza kirurgikoen laburpena.
(a) Prozedura ukondoaren atzeko hurbilketa erabiliz egiten da, humero distalaren hausturaren ebakidura eta barne finkapenerako (ORIF) erabilitakoen antzeko urratsekin.
Kubitar nerbioaren anteriorizazioa.
trizepsaren bi aldeetatik sarbidea hezur zatikatua kentzeko (puntu garrantzitsua: ez moztu trizepsaren geldiketa kubitalaren gunean).
Humero distal osoa, belatz-hobia barne, kendu eta protesi bat jar daiteke, eta horrek ez du ondorio nabarmenik utziko 1-2 cm gehiago kentzen badira.
Humeroaren kondiloa erauzi ondoren, trizeps muskuluaren tentsio intrintsekoa doitzea humeroaren protesia jartzean.
Kubiteko protesiaren osagaia hobeto esposizio eta instalaziorako sarbide hobea ahalbidetzeko, kubiteko eminentzia proximalaren puntaren ebakidura (7. irudia).
7. irudia Ukondoko artroplastia
Ebakuntza osteko arreta
Ukondo-artikuluaren atzeko aldearen ebakuntza osteko ferula kendu behar da pazientearen azaleko zauria sendatu ondoren, eta laguntzarekin ariketa funtzional aktiboak hasi behar dira; ukondo-artikulua denbora luzez finkatu behar da artikulazio osoa ordezkatu ondoren, azaleko zaurien sendatzea sustatzeko (ukondo-artikulua posizio zuzenean finkatu daiteke kirurgiaren ondoren 2 astez luzapen-funtzio hobea lortzen laguntzeko); ferula finko kendugarria erabili ohi da klinikoki mugimendu-eremuko ariketak errazteko, maiz kendu daitekeenean kaltetutako gorputz-adarra hobeto babesteko; ariketa funtzional aktiboa normalean azaleko zauria guztiz sendatu eta 6-8 astera hasten da.
Ebakuntza osteko arreta
Ukondo-artikuluaren atzeko aldearen ebakuntza osteko ferula kendu behar da pazientearen azaleko zauria sendatu ondoren, eta laguntzarekin ariketa funtzional aktiboak hasi behar dira; ukondo-artikulua denbora luzez finkatu behar da artikulazio osoa ordezkatu ondoren, azaleko zaurien sendatzea sustatzeko (ukondo-artikulua posizio zuzenean finkatu daiteke kirurgiaren ondoren 2 astez luzapen-funtzio hobea lortzen laguntzeko); ferula finko kendugarria erabili ohi da klinikoki mugimendu-eremuko ariketak errazteko, maiz kendu daitekeenean kaltetutako gorputz-adarra hobeto babesteko; ariketa funtzional aktiboa normalean azaleko zauria guztiz sendatu eta 6-8 astera hasten da.
Argitaratze data: 2022ko abenduak 3
