Orkatilako lesioak kirol-lesio ohikoak dira, eta gihar-eskeleto-lesioen % 25ean gertatzen dira, eta alboko alboko lotailuaren (LCL) lesioak dira ohikoenak. Egoera larria garaiz tratatzen ez bada, erraza da bihurdura errepikatuak izatea, eta kasu larriagoek orkatilako artikulazioaren funtzioan eragina izango dute. Hori dela eta, oso garrantzitsua da pazienteen lesioak hasierako fasean diagnostikatzea eta tratatzea. Artikulu honek orkatilako artikulazioaren alboko alboko lotailuaren lesioen diagnostiko-trebetasunetan zentratuko da, klinikoei diagnostikoaren zehaztasuna hobetzen laguntzeko.
I. Anatomia
Aurreko talofibular lotailua (ATFL): zapaldua, alboko kapsulari fusionatuta, peronea baino lehenago hasi eta astragaloaren gorputzaren aurretik amaitzen da.
Kalkaneofibular lotailua (CFL): korda itxurakoa, maleolo lateral distalaren aurreko ertzean sortu eta kalkaneoan amaitzen da.
Atzeko talofibular lotailua (PTFL): Maleolo lateralaren gainazal medialean sortzen da eta astragalo medialaren atzealdean amaitzen da.
ATFLk bakarrik lesioen % 80 inguru eragin zituen, eta ATFLk eta CFL lesioek konbinatuta % 20 inguru.
Orkatilako artikulazioaren alboko lotailuaren eskema eta diagrama anatomikoa
II. Lesioaren mekanismoa
Supinazioko lesioak: aurreko talofibular lotailua
kalkaneofibular lotailuaren varo lesioa: kalkaneofibular lotailua
III. Lesioen sailkapena
I. maila: lotailu-tentsioa, lotailu-haustura ikusgairik ez, gutxitan hantura edo samurtasuna, eta funtzio-galeraren zantzurik ez;
II. maila: lotailuaren haustura makroskopiko partziala, min, hantura eta samurtasun moderatua, eta artikulazio-funtzioaren narriadura txikia;
III. maila: lotailua guztiz urratu eta bere osotasuna galtzen du, hantura, odoljarioa eta samurtasun nabarmenak lagunduta, funtzio-galera nabarmenarekin eta artikulazio-ezegonkortasunaren adierazpenekin batera.
IV. Azterketa klinikoa Aurreko tiraderaren proba
Pazientea belauna tolestuta eta txahalaren muturra zintzilik duela eserita dago, eta aztertzaileak tibia bere lekuan eusten dio esku batekin eta oina orpoaren atzetik bultzatzen du bestearekin.
Bestela, pazientea etzanda edo eserita dago, belauna 60 eta 90 gradu artean tolestuta, orpoa lurrera finkatuta eta aztertzaileak tibia distalean atzeko presioa egiten duela.
Positibo batek aurreko talofibular lotailuaren haustura iragartzen du.
Alderantzizko tentsio-proba
Orkatila proximala immobilizatu zen, eta barus tentsioa aplikatu zen orkatila distalean astragaloaren inklinazio angelua ebaluatzeko.
Kontralateralarekin alderatuta, >5° susmagarriki positiboa da, eta >10° positiboa; edo unilateral >15° positiboa da.
Kalkaneofibular lotailuaren hausturaren adierazle positiboa.
Irudi-probak
Orkatilako kirol lesio ohikoenen erradiografiak
Erradiografiak negatiboak dira, baina erresonantzia magnetikoak aurreko talofibular eta kalkaneofibular lotailuen hausturak erakusten ditu.
Abantailak: Erradiografia da azterketa egiteko lehen aukera, ekonomikoa eta erraza baita; Lesioaren hedadura astragaloaren inklinazio maila neurtuz neurtzen da. Desabantailak: Ehun bigunen bistaratze eskasa, batez ere artikulazioaren egonkortasuna mantentzeko garrantzitsuak diren lotailu-egiturak.
Erresonantzia magnetikoa
1. irudia 20°-ko zeiharkako posizioak aurreko talofibular lotailu (ATFL) onena erakutsi zuen; 2. irudia ATFL eskaneatzearen azimutal lerroa
Aurreko talofibular lotailuaren lesio desberdinen erresonantzia magnetiko bidezko irudiek honako hau erakutsi zuten: (A) aurreko talofibular lotailuaren loditzea eta edema; (B) aurreko talofibular lotailuaren haustura; (C) aurreko talofibular lotailuaren haustura; (D) aurreko talofibular lotailuaren lesioa abultsio-hausturarekin.
3. irudia -15°-ko zeiharkako posizioak erakutsi zuen kalkaneofibular lotailu (CFI) onena;
4. irudia. CFL eskaneatze azimuta
Kalkaneofibular lotailuaren haustura akutu eta osoa
5. irudia: Ikuspegi koronalak atzeko talofibular lotailu (PTFL) onena erakusten du;
6. irudia PTFL eskaneatze azimuta
Atzeko talofibular lotailuaren haustura partziala
Diagnostikoaren mailaketa:
I. klasea: Kalterik ez;
II. maila: lotailuaren kontusioa, ehunduraren jarraitutasun ona, lotailuen loditzea, hipoekogenizitatea, inguruko ehunen edema;
III. maila: lotailu-morfologia osatugabea, ehunduraren jarraitutasunaren mehetzea edo partzialki haustea, lotailuen loditzea eta seinalearen igoera;
IV. maila: lotailuaren jarraitutasunaren eten osoa, abultsio-hausturak, lotailuen loditzea eta tokiko edo seinale lausoaren areagotzea izan daitezkeelarik.
Abantailak: Bereizmen handia ehun bigunentzat, lotailu-lesio motak argi eta garbi behatzea; Kartilago-kalteak, hezur-kontusioak eta konposatu-lesioaren egoera orokorra erakuts ditzake.
Desabantailak: Ezinezkoa da zehatz-mehatz zehaztea hausturak eta artikulazio-kartilagoaren kalteak eten diren ala ez; Orkatilako lotailuaren konplexutasuna dela eta, azterketaren eraginkortasuna ez da handia; Garestia eta denbora asko eskatzen duena.
Maiztasun handiko ultrasoinuak
1a irudia: Aurreko astofibular lotailuaren lesioa, haustura partziala; 1b irudia: Aurreko astofibular lotailua guztiz urratuta dago, enborra lodituta dago eta isuri handi bat ikusten da aurreko alboko espazioan.
2a irudia: Kalkaneofibular lotailuaren lesioa, haustura partziala; 2b irudia: Kalkaneofibular lotailuaren lesioa, haustura osoa
3a irudia: Aurreko talofibular lotailu normala: ultrasoinu irudia, triangelu alderantzikatu itxurako egitura hipoekoiko uniforme bat erakusten duena; 3b irudia: Kalkaneofibular lotailu normala: Egitura harizpitsu nahiko ekogenikoa eta trinkoa ultrasoinu irudian
4a irudia: Aurreko talofibular lotailuaren haustura partziala ultrasoinu-irudian; 4b irudia: Kalkaneofibular lotailuaren haustura osoa ultrasoinu-irudian
Diagnostikoaren mailaketa:
kontusioa: irudi akustikoek egitura osorik, lotailu lodituak eta puztuak erakusten dituzte; haustura partziala: lotailuan hantura dago, zuntz batzuen haustura iraunkorra dago edo zuntzak tokian tokiko mehetu dira. Eskaneatze dinamikoek erakutsi zuten lotailuaren tentsioa nabarmen ahuldu zela, eta lotailua mehetu eta handitu egin zela eta elastikotasuna ahuldu zela balgus edo barus kasuan.
Haustura osoa: lotailu guztiz eta etengabe eten bat, bereizketa distalarekin, eskaneatu dinamikoak ez du lotailuaren tentsiorik edo haustura handiturik iradokitzen, eta valgus edo varus kasuan, lotailua beste muturrera mugitzen da, elastikotasunik gabe eta artikulazio solte batekin.
Abantailak: kostu baxua, erabiltzeko erraza, ez-inbaditzailea; Ehun subkutaneoaren geruza bakoitzaren egitura sotila argi erakusten da, eta horrek ehun muskuloeskeletikoen lesioak behatzeko aukera ematen du. Azterketa arbitrarioa, lotailu-gerrikoaren arabera lotailuaren prozesu osoa jarraitzeko, lotailu-lesioaren kokapena argitzen da, eta lotailuaren tentsioa eta aldaketa morfologikoak dinamikoki behatzen dira.
Desabantailak: ehun bigunen bereizmen txikiagoa MRIarekin alderatuta; Eragiketa tekniko profesionalaren mende egotea.
Artroskopia-azterketa
Abantailak: Maleolo lateralaren eta atzeko oinaren egiturak zuzenean behatu daitezke (adibidez, astragaloaren beheko artikulazioa, aurreko astrofibular lotailua, kalkaneofibular lotailua, etab.) lotailuen osotasuna ebaluatzeko eta kirurgialari ebakuntza-plana zehazten laguntzeko.
Desabantailak: Inbaditzailea da, konplikazio batzuk sor ditzake, hala nola nerbio-kalteak, infekzioak, etab. Oro har, lotailu-lesioak diagnostikatzeko urrezko estandartzat hartzen da eta gaur egun gehienbat lotailu-lesioen tratamenduan erabiltzen da.
Argitaratze data: 2024ko irailaren 29a
